Başlık 2: Üstad Necip Fazıl ve Şiire Dair
Şiir, toplumsal hayatın en temel öğesi olup, düz yazı dışında kalan bir anlatım biçimidir. Şiir adeta dilin ve insanın özüdür desek yanlış ifade etmiş olmayız. Bir şiirde önemli olan şey ne söylenen ne de söyleme şekli ne de anlamdır. Şiir bambaşka bir şeydir. İnsan ruhunu etkileyen sözlerin dizeler halinde sıralanmasıdır. Bazen uzunca yazı ile ifade edemediğini şiirde çok kısa şekilde bir mısrada ya da bir kıtada ifade edebilir insan. Şiirlerin toplum içerisinde yeri çok önemlidir. Şiirlerin hamurunda insan bazen de tabiat vardır. İnsan sevgisi şiirin ana eksenidir.
İnsanı anlamadan şiir yazılamaz, yazılsa bile eksik kalır. Şiir ve şair toplumun dinamiğidir. Şiirin ve şairin bulunmadığı toplumlarda insandan ve insan sevgisinden bahsetmek olmaz. İnsanı insana yaklaştıran ve sevdiren şairin dizelere döktüğü şiirdir.
Şiir ve şaire dair Sait Faik Abasıyanık şunları ifade eder: “Şiir olmayan yerde insan sevgisi de olmaz. İnsanı insana ancak şiir sevdirir. Şiir, insanı insana yaklaştıran şeydir.”
Şiirle ilgili bu girizgahtan sonra usta şairlerden bahsederek ülkemizin yetiştirdiği kalemiyle bir toplumu arkasından sürükleyen yazdığı şiirler ile bir döneme damga vuran ve hala bir çoğumuzun dilinde ve belleğinde yer tutan sık sık şiirlerini okuduğumuz Necip Fazıl Kısakürek üstadın hayatına ve şiirine dair bir şeyler söylemeye çalışalım.
Bizde şiir denilince ilk akla Horasan erenlerinden olup Anadolu’nun Türkleşmesi ve İslamlaşması için önemli bir rol üstlenmiş Yunus Emre geliyor akla. Anadolu mutasavvıfı ve halk şairi olan Yunus Emre, bütün şiirleri ile İslam’ın sabır, kanaat, hoşgörü, cömertlik, iyilik ve fazilet değerlerini benimseyerek insanlığa yüzyıllardır ışık saçmaya çalışmış ve bugün de bu ışık hala devam etmektedir. Yunus Emre’nin şiirlerinde de hep ana ekseni insan oluşturmaktadır. Bir dizesinde bunu açıkça şöyle ifade etmektedir:
“Bir bahçeye giremezsen, durup seyran eyleme.
Bir gönül yapamazsan, yıkıp viran eyleme.”
Şiir öyle bir anlatım şeklidir ki; varisi olmakla iftihar ettiğimiz Osmanlı Devleti’nin, imparatorluğunun, Padişahları bile şiirle meramlarını anlatmaya çalışmaktan geri durmamışlardır. II. Murad (Muradi), Fatih Sultan Mehmed (Avnî), II. Bayezid (Adlî), Yavuz Sultan Selim (selîmî), Kanuni Sultan Süleyman (Muhibbî) , II. Selim (Selîmî ve Tâlibî), Sultan III. Murad (Muradî), IV. Murad (Muradî) ve I. Ahmed (Bahti), mahlasları ile divan şiirimizin usta şairleri Fuzulî, Bakî, Nedim ve Nef’î gibilerinden geri kalmamışlardır.
Şiirleriyle ve fikirleriyle bugün bile hepimizin önünde bir rehber ve ışık olmaya devam eden Necip fazıl Kısakürek 79 yıllık hayatında hem bir fikir ve aksiyon insanı olmuş hem de yüzlerce şiiri ile gönülleri coşturmayı bilmiştir. 26 Mayıs 1904 yılında Maraşlı bir ailenin çocuğu olarak İstanbul’da dünyaya gelen Necip Fazıl 24 yaşında yayımladığı ikinci şiir kitabı Kaldırımlar ile tanınmaya başlamıştır. 1934 yılında Abdülhakîm Arvâsî ile tanışması ile hayatında büyük bir değişim yaşayan Necip Fazıl gençliğinde peşinden sürüklendiği sol zihniyeti ve CHP’yi bir kenara itmiş İslamcı çizgisiyle Müslümana yakışır bir hayat tarzını özümsemiş ve o günden sonra da kalemini savunduğu İslami fikirler için kullanmıştır.
Büyük üstad diye ifade ettiğimiz Necip Fazıl Kısakürek sadece Türk edebiyatının değil, Türk tefekkür tarihi için de önemli bir isim olarak yer almıştır. Necip Fazıl kişilik bakımından zor bir insandı. Kendi kabına sığmayan şair, şiirlerinde insanın iç dünyasında hitap etmeye çalışmıştır. Mücadeleci yönüyle bakıldığında kaleme aldığı şiirlerin hemen hemen hepsinde bir davanın peşinden gittiğini görürsünüz. Bugün birçok programda onun şiirlerine yer vererek onun diriltmeye çalıştığı ruhu yaşatmaya gayret ederiz. Bir Sakarya Türküsü, Zindan dan Mehmet’e Mektup ya da Beklenen, Bekleyen ve diğer bütün şiirlerinden anlayacağımız gibi sıra dışı bir kişilik sergileyen şair Necip Fazıl titizce kaleme aldığı şiirlerinde, yer yer tedirgin ve sıkıntılı, kimi zaman hoş sohbet, cömert ve mücadeleci özelliklerini yansıtmıştır.
Necip Fazıl Kısakürek’i, Müslüman-Türk aydın tipinin en önemli temsilcilerindendir diye ifade etsek doğru bir tanımlama yapmış oluruz. Fikri yönü yüksek şiirler kaleme almaya başladığı dönemden bu yana söylediği her sözü ile çağları aşarak günümüzde birçok kimsenin rehberi ve rol modeli olmuştur. İslam felsefesi ile yoğrulmuş mistik şiirin en büyük temsilcisi olan usta şair Necip Fazıl bugün de insanlığa ilham vermeye devam etmektedir.
40. ölüm yıldönümünde üstad Necip Fazıl Kısakürek’i rahmet ve minnetle yâd ederek, hayatının dönüm noktası sayılabilecek bir zaman diliminde yazdığı, toplum tarafından da tanınmasına vesile olan, hepimizin severek okuduğu ve bugün Aykut Kuşkaya’nın da besteleyerek müzik camiasına kazandırdığı Kaldırımlar şiirinden birkaç mısraya yer vererek yazımı tamamlamak istiyorum.
Sokaktayım, kimsesiz bir sokak ortasında;
Yürüyorum, arkama bakmadan yürüyorum.
Yolumun karanlığa saplanan noktasında,
Sanki bekleyen bir hayal görüyorum.
Ne sabahı göreyim ne sabah görüneyim;
Gündüzler size kalsın, verin karanlıkları!
Islak bir yorgan gibi, sımsıkı bürüneyim,
Örtün, üstüme örtün, serin karanlıkları.
Kaldırımlar, çilekeş yalnızların annesi;
Kaldırımlar, içinde yaşamış bir insandır.
Kaldırımlar, duyulur, ses kesilince sesi;
Kaldırımlar, içimde kıvrılan bir lisandır.