Başlık 2: Biraz Da Adıyaman Samsat’lı Lukianos
Bu gün Milattan önce Adıyaman ilmize bağlı güzel ilçemiz Samsat’ta doğan dünyanın ilk bilim gurgu yazarı olan Lukianas’ın hayatından kısa bir bölümünü anlamaya çalışacağım.
Samsat’lı Lukianas milattan sonra 125 yılında, orta hâlli, heykelcilikle uğraşan bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. retorikçi ve hiciv yazarıdır.
Lukianos, Adıyaman’a bağlı Samsat ilçesinin yerlisidir. Kendi de bir süre ailesi gibi heykelcilikle uğraşmıştır. Bir süre heykeltıraşçı dayısının yanında çalıştıktan sonra Batı Anadolu’ya göç etmiştir. Yunanistan, İtalya ve Galya gezilerinin ardından 165 yılında Atina’ya yerleşmiştir. Yunan edebiyatı ve felsefe üstüne incelemeler yapmıştır. Kinik filozof Menippos’un yapıtlarından etkilenmiştir. Yaşamının son döneminde, Romalı yönetici dostlarının yardımıyla İskenderiye’de yüksek bir göreve getirilmiştir.
Lucianus düz yazı, şiir ve diyalog biçiminde seksene yakın eser yazmıştır.
Öykülerini, çoğunlukla Roma İmparatorluğu’nun parlak dönemlerini yansıtan bir dekor içine yerleştirmiştir. Bunlarda ikiyüzlülüğü, boş inançları, kimi felsefecilerin zayıflıklarını ve kuramların aksak yönlerini yermiştir.
Gerçek Tarih adında, Ay’a yolculuk üstüne ilginç bir öyküsü de bulunmaktadır.
Gençliğinde Antakya’ya gidip avukatlık yapan Lukianos, daha sonra Atina’ya gitmiş ve sofist olmuştur. Kent kent gezip görüşlerini izleyicilere anlatan Lukianos, bir göz hastalığı için gittiği Roma’da Atina’ya yerleşen Lukianos, sofistliği bırakarak Helen entelektüel yaşamı hakkında eleştirel, nükteli eserler yazmıştır. Bütün filozofları ve mitolojik paganizmi eleştirmiştir.
Günün felsefe akımlarını eleştirdiği için çok düşman kazanmıştır. Geçim sıkıntısı çekince Mısır’a giderek devlet hizmetinde çeşitli görevler almış ve 192 yılında 67 yaşında bu ülkede hayatını kaybetmiştir.
Dünya edebiyat tarihindeki ilk bilim kurgu türündeki eser olarak bilinen “Gerçek Bir Hikâye” adlı eserinde 50 yiğit adam ile uzak diyarları keşfetmek için çıktığı deniz yolculuğunu bu yol boyunca başlarından geçen olağanüstü hayali olayları, gördükleri hayali varlıkları anlatmıştır.[1]
Başlık 3: Samsat’lı Lukianos’un Bazı Sözleri
-“Öyle görünüyor ki, iyiye meyleden bir değişim sıklıkla daha beter belaların başlangıcı oluyor!”
- Dizginsiz dillerin ve yasa tanımayan aptalların sonu ıstıraptır.
- Felsefenin kapısı görünmez ve herkes tarafından bilinmez.
- Deniz dalgalarıyla deniz, Hükümdar yardımcılarıyla hükümdar olur.
- Ne anlatacak doğru düzgün bir hikâyem var ne de şaşırtıcı maceralarım, bu yüzden yalanlarla dolu bir hikâye anlattım.[2]
A.Bahattin YETİŞ
[1] Sosyolog Ömer YILDIRIM https://www.felsefe.gen.tr/samsatli-lukianos-lucianus-kimdir/
[2] https://1000kitap.com/yazar/samsatli-lukianos/alintilar