Biraz da Hatim Et-Tai (Cömertliğiyle Tanınan Şair)

Ali Bahattin YETİŞ

14-11-2022 12:09

 

Başlık 2: Biraz da Hatim Et-Tai (Cömertliğiyle Tanınan Şair)

 

Doğum tarihi tam olarak bilinmemektedir, Suudi Arabistan’da doğmuştur,  kendisini zengin ve cömert bir kadın olan annesi Afîf hatun yetiştirmiştir, Hâtim, çocuk yaşlarından itibaren cömertliği ve misafirperverliğiyle tanınır,

Henüz çocukken bir gün develeri gütmeye gönderilen Hâtim, ikramda bulunacağı birini ararken bazı süvariler yanına gelerek misafir için yemeği olup olmadığını sorarlar o da, “Develeri gördüğünüz halde hâlâ misafir için yemek mi soruyorsunuz?” der ve onlara üç deve ikram eder. Bu süvariler, Hîre Hükümdarı Nu‘mân b. Münzir’e gitmekte olan zamanın ileri gelen şairlerinden Abîd b. Ebras, Bişr b. Ebû Hâzim ve Nâbiga ez-Zübyânî olup söyledikleri şiirlerle Hâtim’i methederler. Bunun üzerine Hâtim develerin tamamını aralarında bölüştürür; üç şairin her birine doksan dokuz deve düşer.

Bugün dahi birinin cömertliği övülürken “Hâtim’den daha cömert” denilmektedir. Bazı kaynaklarda onun cömertlik, hoşgörü, tevazu, sadakat, iffet ve vefakârlık gibi erdemlerle temayüz etmiş bir insan olduğu, şarap içmeyi ve sefahati haram saydığı, Tay kabilesi arasında yaygın olmasına rağmen Hıristiyanlığı kabul etmediği ve atalarının dinine sadık kaldığı öğrenilmektedir. Hâtim’in  kızı Seffâne, Hz.Ali kumandasında Tay kabilesi üzerine gönderilen bir seriyye tarafından esir alınarak Medine’ye getirildiğinde Resûl-i Ekrem’e Hâtim et-Tâî’nin kızı olduğunu söyleyip onun hatırı için serbest bırakılmasını istirham etmiş, Hz. Peygamber de ondan babasının vasıflarını saymasını istemiş, Seffâne’nin bunları anlatması üzerine, “Senin baban İslâm’ın telkin ettiği faziletlerle süslü bir adamdı” diyerek onun serbest bırakılması için emir vermiştir

Hâtim et-Tâî  çoğunu bencillikten kaçınmaya çağıran ve  çürümüş kemiklere can veren Allah’a inancını dile getirmiş, cömertliği yalnız O’nun rızasını kazanmak için yaptığını belirtmiş cömertlikte aşırı gitmesine karşı çıkan eşleri “Mal gider nam kalır” demiştir, yine konuklara karşı güler yüzlü davranmanın maddî ikramdan daha değerli olduğundan, misafir gelmesi için geceleri çölde ateş yaktığından ve komşularının namusuna saygı gösterdiğinden söz etmektedir. MS.578 yılında Suudi Arabistan da Vefat etmiştir.[1]

 

Başlık 3: Hatim İn Sözleri

 

-Cömertlik malı daha erken yok etmez. Cimrilik de cimrinin malını artırmaz                                                                                                                     

-Ey Mâviyye! Kapıma gelen istekçi için asla malım azaldı demem.

-Bana açlıktan ölen bir cömert veya hiç ölmeyen bir cimri göst 

 

A. Bahattin TETİŞ

 

 

 

[1]  Süleyman TÜLÜCÜ https://islamansiklopedisi.org.tr/hatim-et-tai

DİĞER YAZILARI Biraz da Üftade (Aziz Mahmud Hüdayi’nin Şeyhi) 01-01-1970 03:00 Biraz da Nizamülmülk (Büyük Selçuklu Veziri) 01-01-1970 03:00 Biraz da Kilisli Abdullah Enveri (Son dönem Osmanlı Mantık Âlimi) 01-01-1970 03:00 Biraz da Şems-i Tebrizî (Mevlânâ’nın Hocası) 01-01-1970 03:00 Biraz da Hasan-i Basri 01-01-1970 03:00 Biraz da Ca’feri Tayyar 01-01-1970 03:00 Biraz da Kâhta Karadutlu Sofi Muhammed 01-01-1970 03:00 Biraz da Adıyaman Besnili Hallo Baba 01-01-1970 03:00 Biraz da Dadaloğlu 01-01-1970 03:00 Biraz da Süleyman Çelebi (Mevlidi Şerifin Yazarı) 01-01-1970 03:00 Biraz da Nasirüddin Tüsi 01-01-1970 03:00 Biraz da Adıyamanlı Hacı Abuzer Baba 01-01-1970 03:00 Biraz da Bülbülzade Abdullah Edip 01-01-1970 03:00 Biraz da İskilpli Atıf Efendi 01-01-1970 03:00 Biraz da Said Nursi 01-01-1970 03:00 Biraz da Sabredenler ve Şükredenler 01-01-1970 03:00 Biraz da Zübeyir Gündüzalp 01-01-1970 03:00 Biraz da Ali Kuşcu (Türk  Astronomi ve Matematikçisi) 01-01-1970 03:00 Biraz da Şeyh Abdurrhman-i Erzincan-i 01-01-1970 03:00 Biraz da Selahaddin-i Eyyübi 01-01-1970 03:00 Biraz da Nüreddin Zengi Mahmut 01-01-1970 03:00 Biraz da Şeyh Ahmet El-Haznevi 01-01-1970 03:00 Biraz da Kaygusuz Abdal 01-01-1970 03:00 Biraz da Cem Sultan 01-01-1970 03:00 Biraz da Abdulkadir-i Geylani 01-01-1970 03:00 Biraz da Pir Sultan Abdal 01-01-1970 03:00 Biraz da Abdülhakim Hüseyni Hazretleri 01-01-1970 03:00 Biraz da Akşemseddin 01-01-1970 03:00 Biraz da Fatih Sultan Mehmet 01-01-1970 03:00 Biraz da Ali El-Hadi 01-01-1970 03:00 Biraz da Neyzen Teyfik 01-01-1970 03:00 Biraz da Şeyh Ahmed-i Buni 01-01-1970 03:00 Biraz da Şebşiri 01-01-1970 03:00 Biraz da Zünnu-ı Mısri 01-01-1970 03:00 Biraz da İbn Rüşd 01-01-1970 03:00 Biraz da Nef’i 01-01-1970 03:00 Birazda Abaka İlhanlı Hükümdarı 01-01-1970 03:00 Biraz da Faki-Yi Teyran 01-01-1970 03:00 Biraz da Muhammed İkbal 01-01-1970 03:00 Biraz da Itrî Efendi 01-01-1970 03:00 Biraz da Massıgnon Louis 01-01-1970 03:00 Biraz da Ali Şerîatî (İranlı Fikir Adamı) 01-01-1970 03:00 Biraz da Necip Fazıl Kısakürek 01-01-1970 03:00 Biraz da Hallacı Mansur 01-01-1970 03:00 Biraz da Ömer Hayyam 01-01-1970 03:00 Biraz da Abdülhakim Arvâsî 01-01-1970 03:00 Biraz da Süleyman Hilmi Tunahan 01-01-1970 03:00 Biraz da Feridüddin Attâr (1) 01-01-1970 03:00 Biraz’da Niyazi-i Mısri 01-01-1970 03:00 Biraz da Timur 01-01-1970 03:00 Biraz da  Nesimi 01-01-1970 03:00 Biraz da Fîhi Mâ-Fîh (2) 01-01-1970 03:00 Biraz da Erol, Muhammed Raşid 01-01-1970 03:00 Biraz da Yaman Dede (Mevlevî şairi) 01-01-1970 03:00 Biraz da Fîhi Mâ-Fîh 01-01-1970 03:00 Biraz da M. Rifat Börekçi (Cumhuriyet’in İlk Diyanet İşleri Başkanı) 01-01-1970 03:00 Biraz da Fahreddin er-Râzî 01-01-1970 03:00 Biraz da Dede Korkut 01-01-1970 03:00 Biraz da Ahmet Teküder (İlk Müslüman İlhanlı Hükümdarı) 01-01-1970 03:00 Biraz da Farabi 01-01-1970 03:00 Biraz da Sa’di-İ Şirazi 01-01-1970 03:00 Biraz da Edison 01-01-1970 03:00 Biraz da Hasan Sabbah (Haşhaşiler) 01-01-1970 03:00 Biraz Da Ebu Zer El Gıfari (Çölde Bir Devrimci) 01-01-1970 03:00 Biraz Da El Kindi 01-01-1970 03:00 Biraz Da Adıyaman Samsat’lı Lukianos 01-01-1970 03:00 Biraz da Muhyiddin İbn Arabi 01-01-1970 03:00 Biraz da Ahmed el Bedevi (Nurundan Peçe İle Gezen Evliya) 01-01-1970 03:00 Biraz da Hekimoğlu İsmail 01-01-1970 03:00 Biraz da İbn-İ Sina 01-01-1970 03:00 Biraz da Ahmed-i Hani  01-01-1970 03:00