Başlık 2: Biraz da Ömer Hayyam
18 Mayıs 1048 yılında dünyaya gelmiş olan Ömer Hayyam İranlı bir âlimdir. Horasan eyaletinin Nişabur şehrinde doğdu ve büyüdü. Hayatının büyük bir kısmını İran'da yer alan Semerkand kentinde geçirdi. Eğitimini de bu kentte aldı. Hayatını bilimsel araştırmalara, matematiğe ve astronomiye ayırmıştır. Bu dallarda pek çok çalışmalar yapmıştır. Ömer Hayyam yaşamı boyunca ünlü iki âlimin peşinden gitmiş ve ilişkilerini bu kişilerle hiç kesmemiştir. Hasan Sabbah ve Nizamül Mülk ile aynı medresede kalmış ve eğitim almıştır. Yaşamı boyunca Harezmi, İbni Haysem, Biruni gibi âlimlerden etkilenmiş yaşayış biçimlerini kendine örnek almıştır.
Ömer Hayyam'ın Sözleri
-" Ayrılığın özlemin her şeyin bir hazzı vardır.
-Seni anlamak da güzel, seni beklemek kadar. "
-" Niceleri geldi neler istediler,
-Sonunda dünyayı bırakıp gittiler.
-Sen hiç gitmeyecek gibisin değil mi?
-O gidenler de hep senin gibiydiler’’ [1]
-Kendi içmez, içeni kınamaya bayılır,
-Yüzünden aldatmaca sahtekârlık yayılır,
-Şarap içmiyor diye kasılıp gezer ama
-Yedikleri yanında şarap meze kalır.
-Sevgili, seninle ben pergel gibiyiz:
-İki başımız var, bir tek bedenimiz.
-Ne kadar dönersem döneyim çevrende:
-Er geç baş başa verecek değil miyiz? [2]
Ömer Hayyam 21 Mart 1079 yılında tamamladığı, "Celali Takvimi" olarak bilinen takvim için büyük çaba sarf etmiştir. Güneş yılına göre düzenlenen bu takvim 5000 yılda bir gün hata verirken, bugün kullandığımız "Gregoryen Takvimi" 3330 yılda bir gün hata vermektedir. Ömer Hayyam 4 Aralık 1131 yılında Nişabur şehrinde 83 yaşında vefat etmiştir.[3]
-Ey kör! Bu yer, bu gök, bu yıldızlar boştur boş!
-Bırak onu bunu da gönlünü hoş tut hoş!
-Şu durmadan kurulup dağılan evrende
-Bir nefestir alacağın, o da boştur boş!
Ömer Hayyam, İranlı şair, filozof, matematikçi ve astronomdur. Ömer Hayyâm yaşadığı dönemde matematik, astronomi ve felsefe alanında büyük bir üne sahipken şair yönüyle tanınmamıştır. Bunun sebebi onun şiirle ilgisinin zaman zaman rubâîler kaleme almaktan ibaret oluşudur. Rubâî, şairlerin genellikle başkalarına açmayı düşünmedikleri duygu ve düşüncelerini yansıttıkları, bir rahatlama vesilesi olarak gördükleri bir şiir kalıbı olup hemen her dönemde geri planda kalmıştır. Şairliği çok sonradan keşfedilse de Hayyâm, İran şiirinde rubâîyi kendi adıyla özdeşleştiren tek şair olmuştur.[4]
A. Bahattin YETİŞ
[1] https://www.hurriyet.com.tr/gundem/omer-hayyam-kimdir-omer-hayyamin-kisaca-hayati-eserleri-kitaplari-sozleri-ve-siirleri-41520723
[2] Ömer Hayyam Sözleri, Ömer Hayyam Rubaileri
https://www.neguzelsozler.com/unlu-sozleri/omer-hayyam-sozleri.html
[3] https://www.sabah.com.tr/omer-hayyam-kimdir
[4] https://www.posta.com.tr/kultur-sanat/galeri-sair-filozof-ve-bilim-insani-omer-hayyamin-yasama-dair-etkileyici-rubaileri-2355868/2