Biraz da Süleyman Çelebi (Mevlidi Şerifin Yazarı)

Ali Bahattin YETİŞ

15-02-2024 15:14

 

Başlık 2: Biraz da Süleyman Çelebi (Mevlidi Şerifin Yazarı)

Süleyman Çelebi 1351 yılında Bursa’da doğar, babası Ahmet paşa olup onun ilimle uğraşan kültürlü bir ailenin çocuğudur. Süleyman Çelebi’nin dinî ilimlere vukufunu eserinde işlediği konuları âyet ve hadislerle ustaca desteklemesi de göstermektedir. Kaynaklar onun Yıldırım Bayezid devrinde bir süre Dîvân-ı Hümâyun imamlığı yaptığını ve 1400 yılında inşası tamamlanan Bursa Ulucamii imamlığına Emîr Buhârî’nin tavsiyesiyle getirilir. Mevlevî veya Halvetî olduğu ileri sürülen şairin Süleyman Çelebi 1422 yılında Bursa’da vefat eder. Kabri Bursa’da Çekirge yolunda, Eski Kaplıca yakınlarındaki Yoğurtlu Baba Zâviyesi önünde bulunan sırt üzerindedir.

Bursa ulucami’de imamlık yaptığı yıllarda Bakara sûresinin 285.âyetini açıklarken peygamberler arasında bir fark bulunmadığını, bu sebeple Hz. Muhammed’in Hz. Îsâ’dan ve diğer peygamberlerden üstün olmadığını söyleyince cemaatten bazıları vâize karşı çıkar, tartışmalar büyümüş, bu arada Süleyman Çelebi, “Ölmeyip Îsâ göğe bulduğu yol / Ümmetinden olmak için idi ol” beytini söylemiş, halkın çok beğendiği bu beyti, daha sonra büyük bir aşkla Hz. Peygamber’in sevgisini terennüm ederek ve onun hayatının bazı bölümlerini içine alacak şekilde geliştirerek eserini tamamlamıştır.

Eser on bir nüshası karşılaştırılarak elde edilen metnine göre 768 beyit olup on altı babdan meydana gelir. Eserde fikir, bilgi ve duygular çok sanatkârane bir üslûpla anlatılmıştır. Müellifin ifadeleri dinî heyecanına bağlı olarak gelişip zenginleşmiş ve ona dönemin çizgisini aşan şahsî ve sanatlı özel bir üslûp kazandırır.

Süleyman Çelebi’nin Vesîletü’n-necât’ı hazırlarken bazı eserlerden istifade eder. Bunların başında Arapça siyer kitaplarından Ebü’l-Hasan el-Bekrî’nin eserleri ve Erzurumlu Mustafa Darîr’in tesiri altında kalmıştır.

Eser, yazıldığı dönemden itibaren Osmanlı coğrafyasının hemen her yerinde özellikle Hz. Peygamber’in doğum günlerinde okunmuş, bestelenmiş, çeşitli dillere çevrilmiş ve nazîreleri yazılmıştır. Ayrıca başta Balkanlar olmak üzere çeşitli İslâm ülkelerinde bir ibadet anlayışı içinde mübarek gün ve geceler yanında doğum, ölüm, sünnet, evlenme, askere gönderme gibi pek çok vesile ile okutulmaktadır.[1]

Süleyman Çelebi'nin Güzel Sözü

-Dil bir kere aşk ile Allah dese,

-Bütün günahlar sonbahar yaprakları gibi dökülür.

A. Bahattin YETİŞ

 

[1].A.Necla PEKOLCAY. https://islamansiklopedisi.org.tr/mevlid--suleyman-celebi

DİĞER YAZILARI Biraz da Üftade (Aziz Mahmud Hüdayi’nin Şeyhi) 01-01-1970 03:00 Biraz da Nizamülmülk (Büyük Selçuklu Veziri) 01-01-1970 03:00 Biraz da Kilisli Abdullah Enveri (Son dönem Osmanlı Mantık Âlimi) 01-01-1970 03:00 Biraz da Şems-i Tebrizî (Mevlânâ’nın Hocası) 01-01-1970 03:00 Biraz da Hasan-i Basri 01-01-1970 03:00 Biraz da Ca’feri Tayyar 01-01-1970 03:00 Biraz da Kâhta Karadutlu Sofi Muhammed 01-01-1970 03:00 Biraz da Adıyaman Besnili Hallo Baba 01-01-1970 03:00 Biraz da Dadaloğlu 01-01-1970 03:00 Biraz da Nasirüddin Tüsi 01-01-1970 03:00 Biraz da Adıyamanlı Hacı Abuzer Baba 01-01-1970 03:00 Biraz da Bülbülzade Abdullah Edip 01-01-1970 03:00 Biraz da İskilpli Atıf Efendi 01-01-1970 03:00 Biraz da Said Nursi 01-01-1970 03:00 Biraz da Sabredenler ve Şükredenler 01-01-1970 03:00 Biraz da Zübeyir Gündüzalp 01-01-1970 03:00 Biraz da Ali Kuşcu (Türk  Astronomi ve Matematikçisi) 01-01-1970 03:00 Biraz da Şeyh Abdurrhman-i Erzincan-i 01-01-1970 03:00 Biraz da Selahaddin-i Eyyübi 01-01-1970 03:00 Biraz da Nüreddin Zengi Mahmut 01-01-1970 03:00 Biraz da Şeyh Ahmet El-Haznevi 01-01-1970 03:00 Biraz da Kaygusuz Abdal 01-01-1970 03:00 Biraz da Cem Sultan 01-01-1970 03:00 Biraz da Abdulkadir-i Geylani 01-01-1970 03:00 Biraz da Pir Sultan Abdal 01-01-1970 03:00 Biraz da Abdülhakim Hüseyni Hazretleri 01-01-1970 03:00 Biraz da Akşemseddin 01-01-1970 03:00 Biraz da Fatih Sultan Mehmet 01-01-1970 03:00 Biraz da Ali El-Hadi 01-01-1970 03:00 Biraz da Neyzen Teyfik 01-01-1970 03:00 Biraz da Şeyh Ahmed-i Buni 01-01-1970 03:00 Biraz da Şebşiri 01-01-1970 03:00 Biraz da Zünnu-ı Mısri 01-01-1970 03:00 Biraz da İbn Rüşd 01-01-1970 03:00 Biraz da Nef’i 01-01-1970 03:00 Birazda Abaka İlhanlı Hükümdarı 01-01-1970 03:00 Biraz da Faki-Yi Teyran 01-01-1970 03:00 Biraz da Muhammed İkbal 01-01-1970 03:00 Biraz da Itrî Efendi 01-01-1970 03:00 Biraz da Massıgnon Louis 01-01-1970 03:00 Biraz da Ali Şerîatî (İranlı Fikir Adamı) 01-01-1970 03:00 Biraz da Necip Fazıl Kısakürek 01-01-1970 03:00 Biraz da Hallacı Mansur 01-01-1970 03:00 Biraz da Ömer Hayyam 01-01-1970 03:00 Biraz da Abdülhakim Arvâsî 01-01-1970 03:00 Biraz da Süleyman Hilmi Tunahan 01-01-1970 03:00 Biraz da Feridüddin Attâr (1) 01-01-1970 03:00 Biraz’da Niyazi-i Mısri 01-01-1970 03:00 Biraz da Timur 01-01-1970 03:00 Biraz da  Nesimi 01-01-1970 03:00 Biraz da Fîhi Mâ-Fîh (2) 01-01-1970 03:00 Biraz da Erol, Muhammed Raşid 01-01-1970 03:00 Biraz da Yaman Dede (Mevlevî şairi) 01-01-1970 03:00 Biraz da Fîhi Mâ-Fîh 01-01-1970 03:00 Biraz da M. Rifat Börekçi (Cumhuriyet’in İlk Diyanet İşleri Başkanı) 01-01-1970 03:00 Biraz da Fahreddin er-Râzî 01-01-1970 03:00 Biraz da Dede Korkut 01-01-1970 03:00 Biraz da Ahmet Teküder (İlk Müslüman İlhanlı Hükümdarı) 01-01-1970 03:00 Biraz da Hatim Et-Tai (Cömertliğiyle Tanınan Şair) 01-01-1970 03:00 Biraz da Farabi 01-01-1970 03:00 Biraz da Sa’di-İ Şirazi 01-01-1970 03:00 Biraz da Edison 01-01-1970 03:00 Biraz da Hasan Sabbah (Haşhaşiler) 01-01-1970 03:00 Biraz Da Ebu Zer El Gıfari (Çölde Bir Devrimci) 01-01-1970 03:00 Biraz Da El Kindi 01-01-1970 03:00 Biraz Da Adıyaman Samsat’lı Lukianos 01-01-1970 03:00 Biraz da Muhyiddin İbn Arabi 01-01-1970 03:00 Biraz da Ahmed el Bedevi (Nurundan Peçe İle Gezen Evliya) 01-01-1970 03:00 Biraz da Hekimoğlu İsmail 01-01-1970 03:00 Biraz da İbn-İ Sina 01-01-1970 03:00 Biraz da Ahmed-i Hani  01-01-1970 03:00