Başlık 2: Biraz’da Niyazi-i Mısri
(Limni’de Sürgün Bir Veli)
Niyazi-i Mısri 1618 yılında Malatya’nın Aspozi köyünde dünyaya gelir, Niyazi-i Mısri 14 yaşındayken babası kendisinin de bağlı olduğu Nakşi tarikatına girmesini istemiştir. Ancak daha sonra şeyhi vefat edince Malatya’dan ayrılarak, Diyarbakır, Mardin, Şama ve daha sonra Mısır’a gitmiştir. 23 yaşlarında Kahire ‘de El Ezher ’de bir süre tasavvuf ilmi eğitimi almıştır, bu nedenle kendisine ‘’ Niyazi-i Mısri’’denmiştir.
Niyazi-i Mısri Mısırdan sonra tekrar Türkiye’ye dönerek önce İstanbul, Bursa ve Uşak’a gelir, 28 yaşındayken 1646 senesinde Elmalı Ümmi Sinan Hazretlerinin yanında dokuz sene kalır.1676 senesinde Edirne ulu cami ’inde vaiz kürsüsünden din ve şer’i hükümlerinin yanında siyasete de girip devletin bazı icraatını tenkit etmiştir, bunun üzerine Köprülüzade’nin emriyle Rodos Kalesine sürgün edilmiştir. Rodos Kalesinde dokuz ay tutulur, dokuz ay sonra serbest kalır ve Bursa’ya döner.
Hüsn-i hatmine Niyazi dedi tarihin anın
Allah Allah didi vü kıldı bekaya irtihal
Bursa ulu cami ’inde vaz verirken cezbeyle hakikate ait bazı sözler söylemesi ve asrın ulemasına dokunulacak şekilde konuşması sebebiyle Bursa hâkim’i Ak Mahmut Hazret-i Mısri’ nin sözde bütün suçlarını bir arada tutarak onu Limni adasına sürgüne gönderir.
1692 senesinde Köprülüzade Mustafa Paşa’nın emriyle Limni’ deki on altı yıl süren sürgün hayatı sona erer, tekrar Bursa’ya döner kaldığı yerden tekrar devam ediyor.
Osmanlı ordusunun Avusturya savaşı hazırlığı sırasında o dönemde Sultan II. Ahmet iktidardadır, Hazret-i Mısri yardım için üç yüz müridiyle Edirne’ye ulaşır Osman Paşa kaymakam, Baltacı ise vezir idi, gelişinin üçüncü günü Selimiye’de cemaat hazırken kürsüye çakarak va’z eder. Va’z sarsında ‘’Ümmet-i Muhammed! Hiç zahmet çekmeyin! Yedi kimse varken sefer olmaz’’ dedi.
Bunu duyan kaymakam ve Baltacı vezir bunun üzerine Mısri’yi Limni adasına sürgüne gönderin, amma delidir ayağına bukağı vurun diye emir verilir. Hazret-i Mısri bundan çok incinir, Baltacı vezire ‘’Sen dahi bana komşu olasın gerektir’ ’dedi.
Gün be gün eksilmede her ehl-i fazl-u ehl-i hal
Gitmede zevkı cihanın gelmede daim melal
Takvimler 20 Recep 1105/17 Mart 1694 tarihini gösteriyordu kuşluk vaktiydi ve Hazret-i Mısri bütün yüklerden kurtulmuş Hakka yürümüştü.
1712 yılında sürgün olarak Limni adasına gönderilen Baltacı Mehmet Paşa orada vefat eder, Hazret-i Mısri hazretlerinin dediği gibi Limni adasına gömülür.
A. Bahattin YETİŞ
Kaynak ; Dr.Mustafa TATCI / Sayfa; IX/3/54/31/72/75/30/76/88/117